Technisch nieuws Ontwikkelingen in de technische sector

PFAS: misschien wel een groter probleem dan de stikstofcrisis voor de bouw

Het bleef de afgelopen maanden nog wat onderbelicht. Maar bouwers en baggeraars hebben misschien nog wel meer last van het chemische goedje PFAS, dan van de geschrapte stikstofregelgeving. 

Projecten die stilliggen, bouwers die niet of nauwelijks vooruit kunnen plannen en miljoenen euro’s omzetverlies. Het is sinds juli de realiteit voor veel bouwers en baggeraars. De boosdoener: PFAS, de verzamelnaam voor een reeks chemische stoffen die in grond- en drinkwater terecht kunnen komen. Aangescherpte regelgeving zorgt ervoor dat haast elke schep grond die verplaatst wordt, moet worden onderzocht op deze stoffen.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Even terug in de tijd. Op 8 juli van dit jaar introduceerde staatssecretaris Stientje van Veldhoven van infrastructuur en waterstaat een Tijdelijk Handelingskader voor PFAS. Deze regelgeving moest in het nauw geraakte infrastructurele, bagger- en bouwprojecten uit de brand helpen. Sinds bekend is dat het chemische goedje PFAS schadelijk kan zijn voor de volksgezondheid, moet grond waarvan ontwikkelaars vermoeden dat het ‘besmet’ is, worden onderzocht. Het gevolg: projecten die on hold worden gezet omdat baggeraars hun grond niet kwijt kunnen. 

PFAS: in jassen, tapijten en pannen

Maar helpen doet het Tijdelijk Handelingskader absoluut niet, zeggen marktpartijen. Het legt de bouw lam, ziet Hans Slenders, medeoprichter van het Expertisecentrum PFAS. Dat heeft vooral te maken met hoeveel PFAS een kilogram droge grond mag bevatten: 0,1 microgram. Een zeer lage waarde die er alleen maar voor zorgt dat baggeraars geen kant op kunnen met hun grond en ook geen ander werk durven of kunnen aannemen, ziet Slenders. “PFAS zit bijvoorbeeld in jassen, tapijten, tefalpannen en blusschuim. Nederland is er inmiddels diffuus mee vervuild. Aan die 0,1 microgram zit je zo.”

Dat merkt ook Edwin Lokkerbol, directeur van de Vereniging van Waterbouwers. “De effecten van dit Tijdelijke Handelingskader zijn aanzienlijk.” Uit zijn inventarisatie, op basis van cijfers van Rijkswaterstaat, informatie van brancheverenigingen en meldingen van leden, blijkt dat de grond- weg- en waterbouw zo’n 800 tot 900 miljoen euro aan omzet misloopt door het PFAS-debacle. “Het kan zijn dat ik er twintig miljoen naast zit, maar veel meer is het niet.”

Dweilen met de kraan open

Volgens Lokkerbol is de problematiek rondom de PFAS inmiddels groter dan de stikstofcrisis waar de bouw ook mee te kampen heeft. Die crisis maakt het bouwbedrijven, boeren en ontwikkelaars haast onmogelijk om te ontwikkelen nabij een beschermd natuurgebied. “De PFAS-problematiek treft niet alleen projecten die nog een vergunning moeten krijgen, maar ook projecten die al bezig zijn en bouwers die vooruit aan het plannen zijn.”

We zijn aan het dweilen met de kraan open, zegt Lokkerbol ook. “Aan het begin van de keten laten we het toe. Nog steeds mogen bedrijven PFAS produceren. Maar aan het eind van de keten mag de stof toch niet in het drinkwater terecht komen. De overheid moet consequenter zijn.”